Από την περιορισμένη στην πλήρη κατάσταση ανάγκης

Βρισκόμαστε σε πραγματικό «πόλεμο» με τον κοροναϊό. Η προσωρινή έγινε πλήρης «κατάσταση ανάγκης» αορίστου χρόνου και πολύ σκληρότερη από τις επιβολές ενός απολυταρχικού καθεστώτος. Το ανοσοποιητικό σύστημα του έθνους πρέπει να δραστηριοποιηθεί για να αποκρούσει την απειλή στην υγεία και να αποβάλει τον επικίνδυνο εισβολέα. Η ρητορική που χρησιμοποιήθηκε για τους πρόσφυγες μεταφορικά παίρνει τώρα την κυριολεκτική της αναφορά.

Ο αποκλεισμός του μετανάστη αποτελεί στρατηγική υπεράσπισης του «κοινωνικού σώματος» ανάλογη με την αντιμετώπιση της αρρώστιας. Βασικές μεταφορές των πολιτικών για τους μετανάστες και τους ξένους τους αποκαλούν «έντομα» (Κάμερον), τα «παράσιτα» που έρχονται από «σκατομέρη» και «μολύνουν (Τραμπ). Στην δήλωση αναστολής της αεροπορικής σύνδεσης Ευρώπης-ΗΠΑ, ο Τραμπ ονόμασε τον ιό «ξένο». Οι «αλλοδαπές ιερόδουλες» φορείς του AIDS συνιστούσαν απειλή για την ελληνική οικογένεια, καθώς η ασθένεια μεταδίδεται από την «παράνομη μετανάστρια» στον «Έλληνα πελάτη, στην ελληνική οικογένεια» (Λοβέρδος). Η δημιουργία κλειστών κέντρων προσφύγων στα νησιά «είναι προς όφελος της χώρας και κυρίως των τοπικών κοινωνιών, ιδίως σήμερα που βρίσκονται σε έξαρση θέματα δημόσιας υγείας, να αντιμετωπιστούν γρήγορα και αποτελεσματικά σε μία κλειστή δομή, παρά σε άναρχες ανοιχτές δομές που αποτελούν υγειονομική βόμβα για όλα τα νησιά μας» (Πέτσας). Ο συνδυασμός των προσφύγων, με την υγεία της χώρας και τον κοροναϊό αποτελούν ένα από τα πιο αποτρόπαια ξενοφοβικά γλωσσικά σχήματα.

Το ενιαίο εθνικό σώμα των Ελλήνων κινδυνεύει από ξένους και αρρώστιες. Οι μετανάστες είναι διπλά επικίνδυνοι: είναι ευκίνητοι σαν τους ιούς και μας φέρνουν ιούς και αρρώστιες. Το ξένο, διαφορετικό, «τριτοκοσμικό» σώμα μολύνει το υγιές Ελληνικό. Πρέπει να αποτρέψουμε την εισβολή τους ή να τους απομονώσουμε βάζοντας τους φυλακή και καραντίνα. Αλλά ο ιός μας έβαλε όλους σε καραντίνα. Ο κίνδυνος είναι ο διπλανός όχι ο ξένος.
Στο παγκόσμιο χωριό, ιδέες, αγαθά και άνθρωποι ταξιδεύουν μεγάλες αποστάσεις σε λίγη ώρα. Και τα μικρόβια. Δεν χρειάζονται διαβατήριο ούτε τα σταματούν οι συνοριακοί έλεγχοι. Όπως και οι απορρυθμισμένες χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Η καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση που τόσο αρέσει στον κ. Μητσοτάκη έχει καταστρέψει δουλειές, κοινότητες, οικογένειες, χώρες. Μεταφέρει το πλασματικό χρήμα στους φορολογικούς παραδείσους και τον κοροναϊό στους λαούς. ο κοροναϊός δεν είναι μεταφορά για τους πρόσφυγες, αλλά για την νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση που αθόρυβα και ύπουλα μολύνει και καταστρέφει λαούς και χώρες.

YΓ. Η βιοπολιτική κατάσταση εξαίρεσης που έχει επιβληθεί κάνει σαφές ότι μόνο σοσιαλιστικές πολιτικές και η ανθρώπινη μέριμνα μπορούν να αποκρούσουν την πανδημία. Στην Ελλάδα και την Βρετανία, δεξιές κυβερνήσεις που απεχθάνονται και ιδιωτικοποιούν την δημόσια υγεία, παινεύουν το ΕΣΥ ως την μόνη σωτηρία και ικετεύουν τους γιατρούς να διοριστούν. Αλλά παίρνουμε μαθήματα και για την ανθρώπινη «φύση». Η ατομικιστική και ανταγωνιστική συμπεριφορά δεν είναι φυσικές, όπως λέει ο κ. Μητσοτάκης, αλλά επιφανειακές, δημιούργημα του καπιταλισμού. Ο άνθρωπος δημιουργείται μαζί με άλλους, στην κοινότητα, ο άλλος έρχεται πριν από μένα και λέει «σώσε» με, δώσε μου κατοικία και τροφή». Η φροντίδα και η έγνοια για αγαπημένους και ξένους, που τις καταστέλλει το ανοσοποιητικό του νεοφιλελευθερισμού, βγαίνει στην επιφάνεια. Η ανθρώπινη φύση είναι ηθική, η συμπάθεια και η έγνοια για τον άλλο η μόνη σωτηρία μας.

* Προδημοσίευση μέρους του άρθρου μου στην έντυπη ΕφΣυν της Δευτέρας 16 Μαρτιου 2020.