Οντολογικό περιβάλλον

Δήλωσε στην Βουλή ο συνάδελφος κ. Γεραπετρίτης ότι η απλή αναλογική οδήγησε σε εμφυλίους πολέμους, σε μετεμφυλιακό κλίμα, στην εκλογή του Χίτλερ. Υπήρξαν πολλές αναφορές στην ιστορική άγνοια και ανακρίβεια του συσχετισμού της απλής αναλογικής με «την μεγαλύτερη γενοκτονία και φρικιαστικότερη ιστορική περίοδο της ανθρωπότητας», όπως έγραψε η Άντα Ψαρρά στην ΕφΣυν. Ο συνάδελφος απάντησε ότι δεν το εννοούσε, αλλά ότι ήθελε να δείξει το «οντολογικό περιβάλλον» μέσα στο οποίο συνέβησαν αυτά τα φρικιαστικά. Θα έλεγα ότι το «οντολογικό» περιβάλλον (μια καινοφανής έννοια που θα ήθελα να εξηγηθεί) περιλάμβανε επίσης τον καιρό τη μέρα των εκλογών και τα ρούχα του Χίτλερ. Έφταιγαν αυτά ή η ανεργία, η οικονομική ανέχεια, η ακροδεξιά ιδεολογία, η δαιμονοποίηση των Εβραίων και ο φόβος των νοικοκυραίων και δεκάδες άλλα. Δεν αρμόζει σε έναν πολιτικό/πανεπιστημιακό να λέει τέτοια πράγματα για μικροπολιτικό κέρδος, δηλαδή την επιβολή της γελοιότητας του bonus 50 εδρών στο πρώτο κόμμα. Είμαι σίγουρος ότι αν ανέφερε αυτή την ψηφοκλεπτική διάταξη σε σοβαρούς ακαδημαϊκούς θα κέρδιζε το καθολικό γέλιο. Όμως ας αρκεστεί στα χειροκροτήματα των βουλευτών του.

Ας γενικεύσω. Στην συζήτηση της Βουλής για τον εκλογικό νόμο η αντιπαράθεση έγινε σχηματικά, με επαναλαμβανόμενα τα επιχειρήματα περί «κυβερνησιμότητας» από την μία και της «αναλογικότητας» από την άλλη. Έτσι η «κυβερνησιμότητα», μια έννοια που δεν εμφανίζεται στην θεωρία της δημοκρατίας, γίνεται κεντρικός πυλώνας της δεξιάς ιδεολογίας. Άρχιζα τις διαλέξεις Συνταγματικού Δίκαιου στην Βρετανία, λέγοντας ότι οι πολίτες είναι «κυρίαρχοι» μόνο τα λίγα δευτερόλεπτα κάθε πέντε χρόνια που χρειάζονται για να βάλουν τον σταυρό στο ψηφοδέλτιο. Όπως πρόβλεψε ο Ζαν-Ζακ Ρουσώ, οι βουλευτές δεν αντιπροσωπεύουν τους πολίτες με τις διαφορές και τις συγκρούσεις τους, αλλά γίνονται μια εκλεγμένη αριστοκρατία με βασική λειτουργία να επιλέγει κυβερνήσεις και να τις υπηρετεί υπάκουα.

Η συρρίκνωση της δημοκρατίας και το ίδιο το εκλογικό σύστημα συνεισφέρουν έτσι στην «μεταδημοκρατική» συνθήκη της εποχής, στην επιβολή των τεχνοκρατών επί των πολιτικών και στην παραπέρα υποβάθμιση της δημοκρατίας. Οι κοινωνίες είναι πολύπλοκες, τα προβλήματα εξαιρετικά δύσκολα, η πάλη των τάξεων τελείωσε και οι κοινωνικές εντάσεις έχουν μειωθεί. Μόνο ειδικοί και τεχνοκράτες έχουν τις σωστές απαντήσεις στα μεγάλα οικονομικά, κοινωνικά, αναπτυξιακά και περιβαλλοντολογικά προβλήματα της εποχής μας. Δεν πρέπει να μπαίνουν λοιπόν σε διαβούλευση και ψήφιση, μιας και ο λαός κάνει λάθη. Πρωταρχική λειτουργία των εκλογών είναι η επιλογή κυβέρνησης επομένως όχι η εκπροσώπηση των πολιτών και η έκφραση της δημοκρατικής τους αυτονομίας. Κάπως έτσι αρχίζει η υποχώρηση της δημοκρατίας. Μετά έρχονται τα χειρότερα.