Η άγνοια και οι γκάφες του ταλαντούχου κ. Μητσοτάκη

Στην πρόσφατη συζήτηση στην Βουλή για το νομοσχέδιο που περιορίζει τις διαδηλώσεις ο κ. Μητσοτάκης εκτός από τους δικούς μας Μανιτάκη και Αλιβιζάτο επικαλέστηκε και τον Αμερικανό νομικό φιλόσοφο Ronald Dworkin: «Θέλω να δανειστώ τον τίτλο ενός βιβλίου του Αμερικανού νομικού στοχαστή, Ρόναλντ Ντουόρκιν, ο οποίος απέρριπτε το ασυμβίβαστο μεταξύ ελευθερίας και ισότητας. Αυτό επιχειρούμε σήμερα, να εναρμονίσουμε την ελευθερία που απορρέει από το Σύνταγμα με την ισότητα των δικαιωμάτων.»

Δεν περιμένω πολλά από τους λογογράφους του Μητσοτάκη ή και την δικιά του παιδεία. Όποτε προσπάθησε να δείξει ευρυμάθεια περιέφερε την άγνοια του. Έτσι μας είπε ότι ο Ρουσσώ ανέπτυξε την θεωρία της διάκρισης των εξουσιών. Όχι ήταν ο Μοντεσκιέ, ο Ρουσσώ εισήγαγε τη θεωρία της «γενικής βούλησης» και της άμεσης δημοκρατίας που δεν έχουν σχέση με την διάκριση των εξουσιών. Κατηγόρησε τον Τσίπρα για αντιδημοκρατική λογική διότι είπε ότι «ο λαός είναι ελεύθερος μόνο όταν εκλέγει τα μέλη του Κοινοβουλίου». Βέβαια ο Τσίπρας ανέφερε ότι ήταν ρητό του Ρουσσώ που αναφέρονταν στον Αγγλικό κοινοβουλευτισμό που τον αντιδιέστειλε με τη δική του θεωρία της άμεσης δημοκρατίας. Είχαμε βέβαια και τον εξωγήινο στον Υμηττό που είπε σε ένα νέο να αλλάξει φύλο και στήριξε σ’ αυτό την απόρριψη του νόμου για την αναγνώριση φύλου. Παιδαριώδη πράγματα που απορώ όσοι και όσες του έχουν ακόμα εμπιστοσύνη πως τα αξιολογούν όλα αυτά.

Ας δούμε τώρα την προχθεσινή γκάφα του κ. Μητσοτάκη. Στην Αμερική, όπου σπούδασε, η χρησιμοποίηση στον Ντουόρκιν για να υποστηρίξει τον περιορισμό των διαδηλώσεων αποτελεί λάθος Τραμπικών διαστάσεων. Είπε λοιπόν ότι τίτλος βιβλίου του Ντουόρκιν απορρίπτει το ασυμβίβαστο μεταξύ ελευθερίας και ισότητας. Τέτοιος τίτλος δεν υπάρχει. Έχει υποστηρίξει βέβαια την νομική υποχρέωση να αντιμετωπιστούν εξ ίσου «ο σεβασμός και η κοινωνική πρόνοια» (equal respect and concern). Ο κ. Μητσοτάκης μας έχει διαβεβαιώσει επανειλημμένα ότι οι «ανισότητες είναι φυσικές».
Αλλά πως η θέση του Ντουόρκιν, σχετίζεται με το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις; Ακόμη και ο περίφημος «πρωτοετής φοιτητής της Νομικής» ξέρει ότι όλοι οι φιλελεύθεροι συνταγματολόγοι και φιλόσοφοι υποστήριξαν την πολιτική ανυπακοή (civil disobedience) που είναι ακριβώς το αντίθετο από τον νόμο Μητσοτάκη: ο John Rawls, o Ronald Dworkin, ο Frank Michelman ακόμη και το Ανώτατο Δικαστήριο θεώρησαν ότι η ανυπακοή αποτελεί όχι μόνο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση των πολιτών. Χωρίς τα κινήματα, τις διαμαρτυρίες και τις αντιστάσεις των δεκαετιών του 1960 και 1970, η Αμερική θα ήταν ακόμη στην εποχή του μεσοπολέμου και του λιντσαρίσματος. Ο Ντουόρκιν, στον οποίον ο ταλαντούχος κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε με τέτοια υπεροψία στη Βουλή για να υποστηρίξει τον αντιδραστικό νόμο του, γράφει το 1985: «Μπορούμε να πούμε σήμερα ότι οι Αμερικάνοι αποδέχονται ότι η πολιτική ανυπακοή έχει ένα νομιμοποιημένο μέρος στην πολιτική κουλτούρα της κοινότητας τους»*. Και αυτό αναφέρεται στην ανυπακοή που παραβιάζει τον νόμο, όχι στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα συνάθροισης.

Αλλά θα μου πείτε ο κ. Μητσοτάκης έμπλεξε τον Ρουσσώ με τον Μοντεσκιέ, τον Ντουόρκιν θα ήξερε; Θα περνούσε τις εξετάσεις του πρώτου έτους με τέτοια μαργαριτάρια; Πολύ αμφιβάλλω. Αλλά τα λάθη και την άγνοια την πληρώνουμε εμείς.

* Ronald Dworkin, A Matter of Principle, (Harvard UP), 105.