Για τον Βασίλη Δημάκη

Στις 13 Απριλίου 2018, μαζί με δύο καθηγητές του από το τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών επισκεφτήκαμε τον Βασίλη Δημάκη στις φυλακές Κορυδαλλού. Ο Βασίλης ήταν σε απεργία πείνας από τις 13 Μαρτίου και δίψας από τις 4 Απριλίου ζητώντας άδειες για να παρακολουθεί τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο. Οι επανειλημμένες αιτήσεις του είχαν απορριφθεί από την επιτροπή των φυλακών και ο Βασίλης ήταν αποφασισμένος να πάει μέχρι τέλους. Μαζί με δύο από τους καθηγητές του στο Πανεπιστήμιο ζητήσαμε να τον επισκεφτούμε. Εγώ πήγα με την ιδιότητα του πανεπιστημιακού που ασχολείται με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σκοπός μας ήταν να μιλήσουμε με το Βασίλη και να προσπαθήσουμε στο μέτρο του δυνατού για μια λύση. Βρεθήκαμε στο κελί του. Ήταν εξουθενωμένος φυσικά, αλλά με πλήρη διανοητική ενάργεια. Μας έκανε εντύπωση πόσο διαβασμένος ήταν, πόσο καλά μιλούσε και πόσο αφοσιωμένος ήταν στις σπουδές του. Μας μίλησε για την επιθυμία του να πάρει πτυχίο στην πολιτική επιστήμη και, πιθανά, στο δίκαιο και να ειδικευτεί στα δικαιώματα των φυλακισμένων. Σύντομα κατάλαβα ότι ο Βασίλης ξέρει περισσότερα για τα δικαιώματα και τους περιορισμούς τους από τον μέσο νομικό. Όπως μας είπε, ξέρει ότι θα περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του στη φυλακή και θέλει να χρησιμοποιήσει τις σπουδές για να γίνει χρήσιμος στους συγκρατούμενους του και την κοινωνία. Δεν είχα ακούσει στα πολλά χρόνια μου στο Πανεπιστήμιο κάποιον φοιτητή που να είναι τόσο ενημερωμένος για τα δικαιώματα και να ξέρει γιατί θέλει να προχωρήσει και να αποκτήσει τη μεγαλύτερη δυνατή γνώση. Ιδανικός φοιτητής που συνδυάζει την αγάπη για τη γνώση με την κατανόηση της σημασίας της πέρα από τη βιοποριστική της χρήση.

Η συνάντηση κράτησε κοντά στη μία ώρα. Στο τέλος συμφωνήσαμε για τα βήματα που απαιτούνταν για το τέλος της απεργίας και την επιστροφή του στα θρανία. Φεύγοντας υποσχεθήκαμε να τον επισκεφθούμε ξανά και να οργανώσουμε μια σειρά μαθημάτων για τα  θέματα που τον ενδιέφεραν. Είχαμε πάει στον Κορυδαλλό ανήσυχοι για το τι θα αντιμετωπίζαμε και φύγαμε γεμάτοι αισιοδοξία. Όπως είπα στους φίλους πανεπιστημιακούς θα είμαστε πολλοί τυχεροί αν όλοι οι φοιτητές μας είχαν τις γνώσεις και τη λαχτάρα της γνώσης του Δημάκη.

Την επόμενη ο Βασίλης τελείωσε την απεργία του. Ξεκίνησε τα μαθήματα του, πηγαίνοντας στο Πανεπιστήμιο με βραχιολάκι χωρίς να δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Μαθαίνω από τους συναδέλφους μου πως ο Δημάκης είναι πράγματι «υπόδειγμα φοιτητή».

Δύο χρόνια μετά, ο Βασίλης εξαναγκάζεται και πάλι σε απεργία πείνας και δίψας για να εξασφαλίσει το δικαίωμά του στην εκπαίδευση. Η σκληρότητα προς τον φυλακισμένο και η αδιαφορία για τη μόρφωση από την πλευρά των «καλοσπουδαγμένων» πολιτικών, που αποφασίζουν όχι μόνο ποιος πάει σχολείο αλλά και ποιος θα ζήσει, είναι απλά αντίθετες με τις αρχές μιας δημοκρατικής πολιτείας. Κατά πως φαίνεται, το να έχει κάποιος σπουδάσει δεν σημαίνει πάντα μόρφωση και κατανόηση της λειτουργίας του σωφρονισμού και της ηθικής. Ο Δημάκης αποτελεί πρότυπο φυλακισμένου, οι κριτές του πρότυπο προς αποφυγή. Λέγαμε για κάποιον «αγωνίζεται για να σπουδάσει». Ο Δημάκης θυσιάζει την υγεία και τη ζωή του γι’ αυτό. Εύχομαι η δεύτερη παλλαϊκή συμπαράσταση να πετύχει το αυτονόητο, τη διασφάλιση του δικαιώματος στην εκπαίδευση για τον Βασίλη Δημάκη, για κάθε φυλακισμένο και για κάθε άνθρωπο.